Ochrona prawna osób w związku partnerskim.
Obecnie coraz więcej osób żyje w związkach nieformalnych, które nazywamy również związkami partnerskimi, związkami kohabitacyjnymi lub konkubinatami. Wynika to z różnych powodów – dla części osób jest to decyzja podyktowana osobistymi preferencjami, chęcią lepszego poznania osoby partnerskiej przed zawarciem małżeństwa, dla wielu z nas wynika jednak z ograniczeń zewnętrznych – takich jak brak równości małżeńskiej w Polsce, nieuznawanie przez Polskę związków małżeńskich jednopłciowych zawartych zagranicą czy też przedłużający się rozwód własny, czy osoby partnerskiej, uniemożliwiający zawarcie nowego małżeństwa.
W takich przypadkach związek nieformalny może być jedynym wyjściem.
Prawo w Polsce ciągle jeszcze – mimo obowiązku nałożonego wyrokiem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 12 grudnia 2023 r., w którym stwierdzono naruszenie przez Polskę prawa do poszanowania życia rodzinnego i prywatnego – nie formalizuje związków partnerskich.
Nieformalny związek partnerski dotyczy zarówno par jednopłciowych, jak i różnopłciowych.
Związki partnerskie w Polsce, choć nie są formalnie uznane przez prawo, mogą korzystać z różnych form ochrony prawnej, które umożliwiają osobom partnerskim zabezpieczenie swoich praw.
W tym wpisie przedstawię Ci kluczowe możliwości, jakie mają osoby partnerskie pozostające w nieformalnych związkach, aby chronić swoje interesy prawne.
Omówię również, jakie umowy i dokumenty warto zawrzeć, oraz podam przykłady skutecznych zabezpieczeń prawnych. Jeżeli chcesz skonsultować się co do ich treści, zapraszam do kontaktu ze mną za pośrednictwem formularza kontaktowego lub naszych mediów społecznościowych.
Jakie są dostępne opcje prawne dla ochrony prawnej partnerów?
W Polsce istnieje kilka rozwiązań prawnych, które mogą zostać wykorzystane przez osoby żyjące w związku partnerskim do zabezpieczenia swoich praw i interesów.
Oto najważniejsze z nich:
Umowa o życie we wspólnym gospodarstwie domowym (tzw. umowa partnerska lub umowa kohabitacyjna)
Taka umowa może regulować kompleksowo kwestie związane ze wspólnym bieżącym życiem partnerów – takim jak sposób ponoszenia kosztów bieżącego utrzymania, wnoszenia opłat za mieszkanie, utrzymania domu lub remontu domu, ponoszenia opłat kredytowych czy leasingowych oraz innych aspektów codziennego życia, jak choćby koszty leczenia własnego, wspólnych dzieci czy wspólnie posiadanych zwierząt.
Może także zawierać zapisy dotyczące podziału majątku w przypadku rozstania, co jest szczególnie ważne, gdy osoby partnerskie inwestują wspólnie w nieruchomości lub inne dobra materialne.
Jeśli chcesz się skonsultować lub potrzebujesz wsparcia w zakresie sformułowania niezbędnych umów na podstawie dostępnych wzorów, zachęcam Cię do kontaktu ze mną za pośrednictwem formularza kontaktowego lub naszych mediów społecznościowych.
Pomogę Ci przygotować dokumenty w taki sposób, by jak najbardziej odpowiadały Twoim potrzebom i pasowały do twojej sytuacji.
Pełnomocnictwa
Osoby partnerskie mogą udzielać sobie wzajemnie pełnomocnictw, które umożliwiają im działanie w imieniu drugiej osoby we wszelkich sytuacjach, w tym kwestiach urzędowych, medycznych, administracyjnych, bankowych czy zarządzaniu finansami.
Pamiętaj, że bank nie może odmówić osobom niespokrewnionym posiadania wspólnego rachunku bankowego.
Pełnomocnictwo to może obejmować decyzje związane z leczeniem w przypadku choroby, odbiór dokumentów urzędowych czy zarządzanie majątkiem.
Taki dokument pozwoli na wzajemne reprezentowanie się w sytuacjach wymagających formalnych decyzji, np. w sprawach medycznych czy finansowych.
Pełnomocnictwo daje partnerowi prawo do podejmowania decyzji w imieniu drugiego w sytuacjach, gdy sam nie jest w stanie tego zrobić.
Jeśli chcesz się skonsultować lub potrzebujesz wsparcia w zakresie sformułowania takiego pełnomocnictwa, zapraszam Cię do kontaktu ze mną za pośrednictwem formularza kontaktowego, lub naszych mediów społecznościowych.
Testamenty
Testament jest kluczowym dokumentem, który może zapewnić osobom pozostającym w nieformalnym związku partnerskim prawa do dziedziczenia w przypadku śmierci jednej z nich.
Bez testamentu, osoba partnerska nie ma prawa do spadku z mocy ustawy, co oznacza, że majątek może zostać przekazany rodzinie zmarłego partnera, a nie osobie, z którą dzielił życie.
Warto również pamiętać, że nawet testament nie wyłącza możliwości żądania przez rodzinę osoby partnerskiej części jego majątku z tytułu tzw. zachowku, zatem konieczne będzie także zawarcie kolejnych umów rozporządzających majątkiem na wypadek śmierci.
Jak zabezpieczyć się przed roszczeniem o zachowek przeczytasz TUTAJ>>. Jeśli masz jakiekolwiek pytania, zachęcam Cię do kontaktu ze mną za pośrednictwem formularza kontaktowego lub naszych mediów społecznościowych.
Umowy majątkowe
Chociaż osoby pozostające w nieformalnym związku partnerskim nie mogą zawrzeć formalnej umowy majątkowej (czyli tzw. intercyzy, jaką zawierają małżonkowie), to mogą sporządzić umowy majątkowe regulujące kwestie finansowe między osobami partnerskim.
Umowa taka jest umową węższą niż wspomniana powyżej umowa kohabitacyjna.
Przykładowo może obejmować wspólny zakup nieruchomości, samochodu, remont mieszkania czy zarządzanie wspólnymi oszczędnościami lub podział majątku w przypadku rozstania.
Umowy majątkowe mogą określać, jak mają być dzielone wspólne środki i zobowiązania w przypadku zakończenia związku. Dzięki temu osoby partnerskie mogą uniknąć sporów finansowych, które mogą pojawić się w momencie rozstania.
Jeśli chcesz się skonsultować lub potrzebujesz wsparcia w zakresie sformułowania niezbędnych umów na podstawie dostępnych wzorów, zachęcam Cię do kontaktu ze mną za pośrednictwem formularza kontaktowego lub naszych mediów społecznościowych.
Pomogę Ci przygotować dokumenty w taki sposób, by jak najbardziej odpowiadały Twoim potrzebom i pasowały do twojej sytuacji.
Umowa o nieodpłatnym pożytku
Umowa o nieodpłatnym pożytku może być zawarta w celu uregulowania kwestii korzystania z nieruchomości należącej do jednej z osób partnerskich i pozwoli na zapewnienie drugiej z nich prawo do zamieszkania w nieruchomości na wypadek różnych sytuacji, w tym śmierci czy rozstania.
Taka umowa jest szczególnie ważna w sytuacjach, gdy jedna z osób jest właścicielem mieszkania, a druga chce mieć pewność, że będzie mogła tam mieszkać także po ewentualnym rozstaniu, czy po śmierci właściciela mieszkania
Umowa o wspólnym gospodarstwie domowym
Umowa o wspólnym gospodarstwie domowym to umowa, która może zawierać zapisy dotyczące zasad wspólnego życia, rozliczeń finansowych czy podziału majątku w przypadku rozstania.
Może również określać, jak osoby partnerskie dzielą się kosztami utrzymania domu, utrzymania wspólnych zwierząt czy innymi wydatkami.
Ochrona prawna osób w związku partnerskim — podsumowanie
Chociaż w Polsce związki partnerskie nie są sformalizowane, przez co nie mają takich samych prawnych gwarancji jak małżeństwa, istnieją skuteczne sposoby na zabezpieczenie praw i interesów obu stron.
Ważne jest, aby partnerzy żyjący w związkach nieformalnych rozważyli zawarcie odpowiednich umów i dokumentów, które pomogą im uniknąć potencjalnych problemów prawnych w przyszłości.
Warto również zasięgnąć mojej porady, aby upewnić się, że wszystkie dokumenty są odpowiednio przygotowane i zgodne z obowiązującym prawem. Tylko świadome i dobrze przemyślane kroki mogą zapewnić osobom partnerskim żyjącym w związku nieformalnym pełną ochronę prawną.
Pamiętaj, że w tym zakresie zapewniam Ci kompleksową pomoc prawną, przygotuję dla Ciebie odpowiednie dokumenty i umowy, dostosowane do twoich potrzeb oraz przeprowadzę Cię przez proces ich ewentualnej negocjacji.
Katarzyna Wojs
adwokat
Zdjęcia: cottonbro studio, cottonbro studio
***
Rodzina patchworkowa — co to znaczy?
Rodzina patchworkowa — co to znaczy?
Czy znasz kogoś, kto rozstał się z partnerem, rozwiódł się, ma dzieci z poprzedniego związku, a teraz tworzy nowy związek, w którym pojawiają się wspólne dzieci? To właśnie klasyczny przykład rodziny patchworkowej.
W rodzinie patchworkowej mamy ją, jego, ich wspólne dziecko lub dzieci, a także dzieci z poprzednich związków. Ale czy to wszystko? [Czytaj dalej…]
