Rodzina patchworkowa — co to znaczy?

Rodzina patchworkowa — co to znaczy?

Czy znasz kogoś, kto rozstał się z partnerem, rozwiódł się, ma dzieci z poprzedniego związku, a teraz tworzy nowy związek, w którym pojawiają się wspólne dzieci? To właśnie klasyczny przykład rodziny patchworkowej.

W rodzinie patchworkowej mamy ją, jego, ich wspólne dziecko lub dzieci, a także dzieci z poprzednich związków. Ale czy to wszystko? Ja do tej rodziny patchworkowej pośrednio zaliczam również byłych partnerów, obecnego partnera lub partnerkę eks, a także rodziców eks, którzy są dziadkami waszego wspólnego dziecka/dzieci. Dlaczego uwzględniam te osoby? Ponieważ, aby rodzina patchworkowa mogła dobrze funkcjonować, konieczna jest współpraca wszystkich tych osób oraz ustalenie zdrowych relacji opartych na jasnych zasadach.

Czy rodzina patchworkowa jest uregulowana w prawie?

Nie znajdziesz w prawie definicji rodziny patchworkowej.

Polskie prawo rodzinne opiera się głównie na tradycyjnym modelu rodziny, obejmującym rodziców biologicznych lub adoptujących oraz ich dzieci.

Czy moja eks/mój eks musi płacić alimenty na nasze wspólne dziecko, skoro założył/założyła nową rodzinę?

Tak, Twoja eks partnerka/eks partner nadal musi płacić alimenty na Wasze wspólne dziecko, nawet jeśli założył/założyła nową rodzinę. Obowiązek alimentacyjny wobec dziecka wynika z prawa i jest niezależny od tego, czy rodzic ma nowe dzieci lub wstępuje w nowy związek małżeński.

Czy partner/partnerka mojego eks może odbierać nasze wspólne dziecko z przedszkola/szkoły?

Zgodnie z prawem, tylko rodzice dziecka mają prawo decydować o tym, kto może odbierać dziecko z przedszkola lub szkoły. Jeśli oboje wyraziliście zgodę, nowy partner może odbierać Wasze dziecko.

Szkoła lub przedszkole musi mieć pisemną zgodę od obojga rodziców na to, by osoba trzecia (np. nowy partner) mogła odbierać dziecko.

Czy partner/partnerka mojego eks może podejmować decyzje odnośnie mojego dziecka?

Nowy partner Twojego eks może mieć wpływ na codzienne sprawy dziecka, jeśli mieszka z dzieckiem, np. w zakresie opieki na co dzień, ale formalnie nie ma prawa do podejmowania decyzji dotyczących istotnych spraw dziecka.

Jak żyć w rodzinie patchworkowej?

Rozmawiajcie regularne na temat potrzeb, uczuć i obaw każdego z was. Starajcie się otwarcie dzielić swoimi myślami i słuchać innych.

Ustalcie wspólne zasady i oczekiwania w domu, aby każdy wiedział, czego się spodziewać.

Ważne jest, aby szanować relacje dzieci z ich biologicznymi rodzicami. Nie próbuj zastępować ich drugiego rodzica, ale raczej buduj swoją własną, unikalną relację z dzieckiem.

Budowanie relacji z dziećmi partnera może być procesem. Staraj się najpierw nawiązać z nimi przyjacielską więź, nie naciskając na szybkie rezultaty.

Konflikty są naturalne w każdej rodzinie, ale w rodzinie patchworkowej mogą być bardziej złożone. Ważne jest, aby podejść do nich z empatią i chęcią

Czy porozumienie rodzicielskie dotyczące opieki nad dziećmi z moim byłym partnerem może pomóc w mojej nowej rodzinie patchworkowej?

Porozumienie rodzicielskie z Twoim eks  może zdecydowanie pomóc w funkcjonowaniu Twojej nowej rodziny patchworkowej.

W porozumieniu możecie jasno określić zasady dotyczące opieki, alimentów, kontaktów z dziećmi i innych kluczowych kwestii. To wyeliminuje nieporozumienia i napięcia między Tobą a byłym partnerem.

Twój nowy partner też skorzysta na porozumieniu rodzicielskim: będzie mieć jasność co do zasad dotyczących opieki nad Twoimi dziećmi z poprzedniego związku, co ułatwia mu zrozumienie swojej roli i dostosowanie się do nowej sytuacji.

Jak formalnie uregulować kwestie prawne w rodzinie patchworkowej?

Jeśli z różnych przyczyn nie chcesz ponownie stawać na ślubnym kobiercu ze swoim nowym partnerem/partnerką  możesz  określić warunki formalne nowego związku w tzw. umowie konkubenckiej. W takiej umowie możecie uregulować wiele kwestii, np. sytuacji majątkowej i zasad wzajemnych rozliczeń, spłaty wspólnego kredytu, pożyczki czy też innych zobowiązań majątkowych, opieki, renty alimentacyjnej, sprawowania odpowiedniej opieki nad partnerem, na przykład w przypadku ciężkiej choroby czy też niepełnosprawności

Możesz udzielić partnerowi pełnomocnictwa do podejmowania decyzji w nagłych przypadkach do dokonywania czynności w odniesieniu do waszego wspólnego majątku.

Możesz sporządzić testament, jeśli chcesz, aby Twój partner lub partnerka dziedziczył(a) po Tobie.

Jakie kroki podjąć, jeśli konflikt w rodzinie patchworkowej staje się trudny do rozwiązania?

Jeśli w Waszej rodzinie pojawi się konflikt trudny do rozwiązania, warto zwrócić się o pomoc do prawnika lub mediatora rodzinnego.

Możesz także rozważyć terapię. Terapia może pomóc wszystkim członkom rodziny lepiej zrozumieć swoje emocje i pracować nad relacjami.

Jakie są najczęstsze wyzwania w rodzinie patchworkowej i jak sobie z nimi radzić?

W rodzinie patchworkowej  dzieci mogą czuć się rozdarte między nowym partnerem rodzica a biologicznym rodzicem. Ważne jest, aby nie zmuszać dzieci do wyboru strony i zachęcać je do otwartego wyrażania swoich uczuć.

Twój nowy partner/partnerka może mieć inne podejścia do wychowania dzieci, co może prowadzić do napięć.

Jak wspierać dzieci w adaptacji do nowej sytuacji?

Dzieci mogą potrzebować więcej czasu na przystosowanie się do nowej sytuacji. Ważne jest, aby być cierpliwym i dawać im przestrzeń do wyrażania emocji.

Rozmawiajcie regularne, żeby dzieci mogły zrozumieć i zaakceptować zmiany.

Jeśli masz jakieś pytania prawne dotyczące rodziny patchworkowej, zachęcam Cię do kontaktu ze mną. Mam nadzieję, że ten artykuł pomógł Ci lepiej zrozumieć złożoność tej formy rodziny i rozwiał Twoje wątpliwości.

Kinga Stanikowska-Jóźwiak
radca prawny

Zdjęcie: Emma Bauso, Vlada Karpovich

***