Sąd Najwyższy upraszcza procedurę uzgodnienia płci — osoby transpłciowe nie muszą już pozywać rodziców! 4 marca 2025 roku Sąd Najwyższy w pełnym składzie Izby Cywilnej wydał przełomową uchwałę, która znacząco upraszcza procedurę prawną uzgodnienia płci w Polsce.
Zgodnie z nową interpretacją prawa, osoby transpłciowe ubiegające się o zmianę oznaczenia płci w aktach stanu cywilnego nie będą już musiały pozywać swoich rodziców. Jedynymi uczestnikami postępowania, oprócz osoby składającej wniosek, mogą być jedynie jej małżonek lub małżonka.
W takim przypadku należy jednak pamiętać, że z uwagi na brak możliwości zawierania w Polsce ślubów z osobą tej samej płci możesz w takim przypadku napotkać problem związany z utrzymaniem swojego małżeństwa.
Uproszczona procedura uzgodnienia płci
To historyczna zmiana w stosunku do dotychczasowych wymagań prawnych, które nakładały na osoby transpłciowe obowiązek pozywania rodziców w celu zachowania dwustronności postępowania. Istniały obawy, że Sąd Najwyższy może nawet rozszerzyć krąg pozwanych na dzieci lub małżonka osoby transpłciowej.
Ostateczna decyzja Sądu Najwyższego oznacza jednak uproszczenie procesu i zmniejszenie stresu dla osób transpłciowych.
Dlaczego to tak ważna decyzja?
Do tej pory osoby transpłciowe w Polsce zmuszone były do skomplikowanych, długotrwałych i kosztownych procedur sądowych, ponieważ nie istnieje ustawa regulująca uzgodnienie płci. Po zawetowaniu przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawy w 2015 roku, osoby transpłciowe były skazane na procedury sądowe, które wymagały pozywania rodziców, nawet w sytuacjach, gdy nie miały z nimi kontaktu lub spotykały się z odrzuceniem.
W 2022 roku Minister Sprawiedliwości Zbigniew Ziobro wystąpił do Sądu Najwyższego o interpretację przepisów dotyczących uzgodnienia płci, twierdząc, że istnieje rozbieżność w orzecznictwie. W rzeczywistości sprawa opierała się na pojedynczym przypadku. W styczniu 2024 roku nowy Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar cofnął ten wniosek, odpowiadając na apele środowisk aktywistycznych LGBTQ+.
Co oznacza nowa uchwała SN dla osób transpłciowych?
W pierwszej kolejności: brak konieczności pozywania rodziców – jest to ogromne ułatwienie, zwłaszcza dla osób, które doświadczyły odrzucenia ze strony rodziny lub które obawiają się obciążającego je psychicznie przesłuchania rodzica.
Ponadto krótszy czas oczekiwania na decyzję sądu z uwagi na zmniejszenie liczby stron postępowania i uproszczenie obieg dokumentów w postępowaniu.
Wreszcie ograniczenie stresu i niższe koszty z uwagi na ograniczenie formalności.
Czy Polska w końcu ureguluje uzgodnienie płci?
Mimo korzystnej uchwały Sądu Najwyższego, w Polsce wciąż brakuje kompleksowych regulacji dotyczących uzgodnienia płci, co nie pozwala na szybki i godny proces zmiany danych w dokumentach, szanujący przy tym podstawowe prawa człowieka.
Potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie uzgodnienia płci?
Jeśli planujesz wszczęcie postępowania sądowego o uzgodnienie płci, warto skorzystać z pomocy doświadczonego adwokata.
Jako adwokatka specjalizuję się w prawach osób LGBTQ+ i pomagam w całym procesie prawnym od przygotowania pozwu, przez reprezentację w sądzie, po wsparcie w formalnościach związanych ze zmianą dokumentów.
Zapraszam Cię do kontaktu, jeśli chcesz uzyskać profesjonalne wsparcie prawne i przejść przez proces sprawnie oraz bez zbędnego stresu.
Katarzyna Wojs
adwokat
Zdjęcie: Aiden Craver
***
Zachowek – czym jest, komu przysługuje i jak się przed nim zabezpieczyć?
Planowanie spadku po sobie w wieku 30. czy 40. wydaje się być czymś abstrakcyjnym. Jednakże nawet jeżeli nie myślimy jeszcze o starości, czy śmierci warto pomyśleć o zabezpieczeniu swoich bliskich.
Sporządzenie testamentu lepiej traktować jak każdą inną formę zabezpieczenia na gorsze czasy, na równi z zabezpieczeniem emerytalnym czy ubezpieczeniem od ryzyka i uznać za element zarządzania majątkiem i zapobiegania konfliktom rodzinnym [Czytaj dalej…]
